اثر دمای محیط روی فیزیولوژی و تحمل سرمایی لاروهای کرم گلوگاه انار ectomyelois ceratoniae zeller (lep.: pyralidae) در شرایط باغ های انار ابرکوه

چکیده کرم گلوگاه انار ectomyelois ceratoniae (lepidoptera: pyralidae) یکی از آفات مهم انار می باشد که زمستان را به صورت لاروهای سنین آخر سپری می کند. در این تحقیق، تغییرات ویژگی های بیوشیمیایی مختلف، میزان آب بدن، میزان تحمل سرمایی و نقطه انجماد بدن لاروها نسبت به نوسانات دمای محیط در طول دوره زمستان گذرانی (از مهر تا اسفند) و هم چنین تفاوت ویژگی های ذکر شده بین لاروهای زمستان گذران و تابستان گذران در سال 1391، بررسی شد. میزان قند کل در طول دوره زمستان به صورت افزایشی ثبت شد و در سردترین ماه سال به بیش ترین میزان خود رسید. گلیکوژن بدن لاروها با سرد شدن دمای محیط کاهش یافت به طوری که در سردترین ماه سال به کم ترین میزان خود در بدن لاروها رسید. هم چنین لاروهای تابستان گذران و زمستان گذران تفاوت معنی داری را از نظر میزان این دو ترکیب نشان دادند. میزان چربی کل در اوایل فصل زمستان که حشره خود را برای زمستان گذرانی آماده می کند به بیش ترین حد خود رسید و در طول دوره زمستان گذرانی این میزان کاهش یافت و مجددا در اسفندماه با شروع فعالیت لاروها بر میزان آن افزوده شد. از نظر میزان چربی بین لاروهای تابستان گذران و زمستان گذران تفاوت معنی دار مشاهده شد. میزان پروتئین کل بدن لاروها با سرد شدن دمای محیط به صورت افزایشی ثبت شد به طوری که در بهمن ماه (سردترین ماه سال) به بیش ترین میزان خود رسید. ترهالوز و مایواینوسیتول تغییرات افزایشی را داشتند و تفاوت معنی داری بین لاروهای تابستان گذران و زمستان گذران نشان دادند. میزان گلوکز و گلیسرول و هم چنین میزان آب بدن لاروهای زمستان گذران و تابستان گذران تغییرات ثابتی داشتند و تفاوت معنی داری را نشان ندادند. نقطه انجماد بدن لاروهای تابستان گذران به طور معنی داری بالاتر از لاروهای زمستان گذران بود. نقطه انجماد بدن لاروها به تدریج در طول پاییز کاهش یافت و در اواسط زمستان به پایین ترین حد رسید. تغییرات تحمل سرمایی لاروها عکس تغییرات نقطه انجماد بدن بود یعنی در تابستان در پایین ترین حد بود و به تدریج با سرد شدن تحمل سرمایی افزایش یافت و در زمستان به بالاترین حد رسید. تبدیل شدن گلیکوژن به قندهای الکلی سبب بالا رفتن تحمل سرمایی لاروها می شود. تبدیل شدن گلیکوژن به ترهالوز زمانی که لاروها در معرض دمای پایین قرار می گیرند، به علت فعال شدن آنزیم گلیکوژن فسفریلاز می باشد و زمانی که لاروها در معرض دمای بالا قرار می گیرند عمل عکس آن با فعال سازی آنزیم گلیکوژن سینتتاز صورت می گیرد. رابطه عکس غلظت گلیکوژن و ترهالوز نشان می دهد که گلیکوژن یک منبع کربن برای ساخته شدن ترهالوز و قندهای دیگر است. واژگان کلیدی: کرم گلوگاه انار، زمستان گذران، تابستان گذران، فیزیولوژی